شکست کسب و کار به چه عواملی بستگی دارد؟ شرکتهای کوچک و متوسط (SME)، عامل اصلی رشد اقتصادی هستند. نکته جالب اینجاست که ٪97 مؤسسات تجاری در مالزی SME هستند و تقریباً ٪50 از کل اشتغال ایجادشده در مالزی را تأمین میکنند. تخمین زده میشود که بیش از 600/000 شرکت کوچک و متوسط موجود در مالزی تقریباً 7/3 میلیون نیروی کار را به خدمت گرفتهاند. این ارقام اهمیت SMEها در اقتصاد درحالتوسعه کشورها را نشان میدهد.
متأسفانه، طبق گزارش اداره کسبوکارهای كوچك آمریكا، تقریباً %50 از بنگاههای اقتصادی متوسط، در سال اول خود با شکست کسب و کار مواجه شدهاند و %95 نیز در بازه 5 ساله اول به افول نزدیک میشوند.
شرکتهای کوچک و متوسطی که کمتر از 20 کارمند دارند، تنها %37 شانس زنده ماندن برای 4 سال و %9 احتمال 10 سال زنده ماندن رادارند. پس چرا SMEها با شکست کسب و کار روبهرو میشوند؟ تعیین علت شکست کسب و کار بسیاری از SMEها میتواند به ما و رهبری سازمانها در شناسایی دلایل اُفت احتمالی یک تجارت کمک کند. در این مقاله ایران مدیر، برخی دلایل عدم موفقیت شرکتهای کوچک و متوسط را در شرایط سخت و دشوار بررسی میکنیم.
برنامهریزی ضعیف و نقش آن در شکست کسب و کار
یک بیزینس پلن خوب، سازمان را در جهت مناسب هدایت خواهد کرد. این موضوع شامل: بیانیههای مأموریت و چشمانداز، یک برنامه بازاریابی خوب، برنامهریزی بهای تمامشده، نقاط ضعف و قوت و تحلیل رقبا است.
بیشتر SMEها به دلیل اینکه برنامههایشان فروشمحور است، شکست میخورند. یک بیزینس پلن مؤثر باید پاسخگوی نیاز مشتریان باشد؛ هرچه تجارت بیشتر توسعه یابد، به توجه بیشتری از سوی مدیریت خود به برنامهریزی نیازمند است.
اگر آشنایی کافی با مفهوم بیزینس پلن ندارید و نمیدانید که چگونه اید آن را بنویسید پیشنهاد میکنیم که مقاله «بیزینس پلن چیست و چگونه یک نمونه بیزینس پلن بنویسیم؟» را مطالعه نمایید.
نادیده گرفتن رقبا
جهانیسازی، فرآیندی بیرحمانه است. مصرفکنندگان همیشه به دنبال بهترین معامله یا بهترین ارزشمندی در برابر پول خود هستند. اگر رقیبی محصولات، خدمات و قیمت بهتری را ارائه دهد، تمایل مشتریان برای انتقال به سمت آن رقیب زیاد است. ازاینرو، ایجاد روابط با مشتریان و تحقق فراتر از انتظارات برای حفظ مشتریان مهم است. تقویت نوآوری نیز باعث میشود که سازمان از ارجحیت در بین مشتریان برخوردار باشد.
نبود تکنولوژی
در عصر دیجیتال، بدون استفاده از فناوری اطلاعات SME ها با شکست کسب و کار روبهرو میشوند. قابلیتهایی از قبیل رسانههای اجتماعی ، خدمات پردازش ابری، نرم افزارهای حسابداری، تجارت الکترونیک و ابزارهای تحلیلی دادهها میتواند کسبوکارها را قادر سازد تا به مشتریهای جدیدی دست یابند.
در بعضی مواقع، ممکن است فناوری ناخواسته کنار گذاشته شود و آن زمانی است که هزینه لازم برای ایجاد این عناصر از طریق آموزش و نگهداری بهدرستی تخصیص یا آماده نشده باشد.
عدم برنامهریزی مالی
دلایل مختلفی وجود دارد که کسبوکارها مشکلات مدیریت مالی را تجربه میکنند. چند عامل تأثیرگذار بر SMEها عبارتاند از: اُفت و فرود شدید سهام، شرایط اعتباری بسیار سخاوتمندانه و هدر رفتن پول نقد در محصولات و خدمات غیر سودآور مانند، اتومبیلهای لوکس، دفاتر لوکس، حقوق غیرمجاز و سایر موارد.
برای صاحبان SME ها بسیار مهم است که در جهت پایدار ماندن برخی از رشتههای اصلی حسابداری مانند بودجهریزی، سود و زیان و تحلیل نقطه سر به سر را بیاموزند.
فرد محور بودن کسبوکار
بیشتر SMEها به یک قانون یک نفره یا یک نفر، بدون حمایت از ساختار مدیریت رسمی بستگی دارند. بسیاری از صاحبان کسبوکار، شرکت خود را بر اساس شخصیت خود بنا میکنند؛ این را باید همان سندرم «من تجارت هستم، تجارت من است» دانست.
ازاینرو، ایدههای جدید و رهبری مؤثر در اجرا، دشوار میشود. بااینحال، آموزش و توسعه، گشودگی به ایدههای جدید کسبوکار و بهکارگیری مشاوران تخصصی مانند مشاوران منابع انسانی، مشاوران مالی و مشاوران قانونی، نتایج مثبتی را برای یک کسبوکار به همراه خواهند داشت.
تمایل به پرداخت فوری
بیشتر صاحبان کسبوکار، خواهان پاداش فوری هستند؛ زیرا میخواهند سریع ثروتمند شوند. این زمانی است که پایداری یک کسبوکار نادیده گرفتهشده باشد.
باید درک کرد که برای ساختن یک کسبوکار موفق، زمان لازم است. رم مطمئناً در یک روز ساخته نشده بود! از طمع و بیصبری خودداری کنید و توجه بیشتری به ساختن کسبوکار کنید تا از شکست کسب و کار جلوگیری نمایید.
عدم برنامهریزی جانشینی
یک برنامه جانشینی مناسب برای حفظ و پیشرفت یک SME بسیار مهم است. صاحبان کسبوکار باید مجموعهای از جانشینان بالقوه را شناسایی کنند، سپس آنها را باتجربه و آموزش کافی برای هدایت کسبوکار آماده کنند. یک طرح جانشینی میتواند بسیار احساسی باشد؛ بنابراین توسعه این بخش با دقت بالا برای بقاء و جلوگیری از شکست کسب و کار در بازار رقابتی، امری ضروری است
نبود اهداف کمی و کیفی
حتی شرکتهای کوچک و متوسط هم میتوانند اهداف بزرگی داشته باشند. یک تشکیلات کسبوکار خوب، چه کوچک باشد چه بزرگ، باید اهداف واقعبینانهای در محدوده ریسکپذیری قابلقبول داشته باشد.
سازمانی که بدون هدف باشد هیچ مسیر مشخصی برای آینده ندارد. برای اطمینان از اینکه همه افراد سازمان با یکدیگر همسو و همنظر هستند، اهداف باید به تمام ذینفعان منتقل و برای آنها تعریف شود. این امر، بیشازپیش انگیزه تیم را برای رسیدن به آن اهداف تقویت میکند.
نبود مهارتهای کارآفرینانه
نبود مهارتهای کارآفرینی در مالک یک کسبوکار در مرحله استارت آپ، میتواند باعث شکست کسب و کار شود. ممکن است در دورههای رشد و بلوغ بعدی یک کسبوکار، زمانی که مهارتهای اجرایی و مدیریتی بیشتری کسبشده و تجربه بهدستآمده است، اینگونه نباشد. بااینحال، اهمیت دادن به مهارتهای کارآفرینی در مراحل اولیه، امری ضروری است؛ درحالیکه صرفاً تمرکز بر گسترش و کسب درآمد بیشتر است.
مدیریت رشد ضعیف
همه مشاغل رشد میکنند، اما رشد کنترل نشده نیز اگر بهدرستی اداره نشود میتواند باعث شکست کسب و کار شود. اگرچه رشد از دیدگاه مالی اتفاق خوبی است، اگر برنامه رشد کسبوکار مناسبی در دست اجرا نباشد، مشکلات عدیدهای ایجاد میشود. حتی قبل از دستیابی به رشد باید یک برنامه رشد کسبوکار ایجاد شود. رشد موفق، به تیمهای حرفهای، سیستمهای قابل انعطاف مناسب و همچنین کنترل نیاز دارد.
مقاومت در برابر تغییر
بیشتر SME ها به این دلیل از بین میروند که با برنامه اصلی تجارت خود راحت هستند و نمیخواهند آن را با توجه به جریان فعلی تغییر دهند. سؤال «قدم بعدی چیست؟» همیشه باید در یک کسبوکار مطرح شود.
شرکتهای کوچک و متوسط که مایل به تغییر نبوده و دچار عدم پذیرششدهاند در منطقه خطر باقی خواهند ماند. «تغییر» روشی است که از ابتدا تا انتها باید همیشه در صدر اقدامات و تصمیمگیریهای یک SME باشد.
سخن آخر
میانبری برای موفقیت وجود ندارد. صاحبان کسبوکار برای پایداری تجارتی شکوفا در شرایط سخت و رقابتی فعلی، باید با تیم خود بهخوبی همکاری کنند.
صبر، مهمترین ویژگی برای ایجاد ثروت است؛ این بزرگترین دارایی تجاری است. منتظر زمان مناسب برای اقدام خود باشید. بگذارید کسبوکار شما بهطور طبیعی رشد کند، نه با فشار آوردن بر بخت و اقبال خود. «جی پاول گتی». آیا تاکنون در کسبوکار خود شکستخوردهاید؟ تا چه حد این عوامل را در شکست کسب و کار دخیل میدانید؟ لطفاً تجربههای خود را با کاربران ایران مدیر به اشتراک بگذارید.
منبع: