مبارزه با استرس ها را چگونه باید مدیریت کنیم و به توسعه فردی دستیافت؟ باوجود مشغلههای کاری، انجام وظایف خانه و مدیریت روابط زندگی ممکن است به طرزی باورنکردنی استرسزا شود.
چه درگیر انجام پروژههای کاری باشید، چه مادری دستتنها که درحالیکه حفظ تعادل بین کار و خانه است، بیتردید مسئولیتها و توقعات، مانند باری گران روی دوشتان سنگینی میکند.
کمی دقت کنید. چه شد که زندگی جذابیت و هیجان خود را از دست داد؟ از چه زمانی زندگی تبدیل شد به یک مسابقۀ دوی سرعت بیوقفه که صرفاً شما را فرسوده میکند و هرچه تلاش میکنید، بازهم کافی به نظر نمیرسد؟
طبیعی است که آنقدر در وظایف روزمرۀ خود غرق شویم که متوجه نباشیم تسلیم هرجومرج موجود شدهایم و قدر سلامتی خود را نمیدانیم.
بدانید چیزهایی وجود دارند که از کنترل شما خارجاند، آنچه تحت کنترل دارید، افکار شماست و باید به خاطر داشته باشید که هیچچیز در این دنیا، ارزش استرس را ندارد و مبارزه با استرس ها ضروری است.
اگر آدمی هستید که نمیتوانید دست از نگران بودن بردارید و همیشۀ خدا مضطربید، حالا وقتش است که تمرکز را از روی کار برداشته و بر بهبود سلامت روان خود به مبارزه با استرس ها بپردازید.
در این مقاله ایران مدیر 14 روش عملی دربارۀ مبارزه با استرس ها و جلوگیری از مختلشدن زندگیتان را بخوانید.
1. برای مبارزه با استرس ها منظم باشید
امروز و هرروز دیگری، روزی عادی از زندگی شماست، نه یک دوی ماراتن که زیر انبوه کارها دفن شده باشید. قبل از آنکه متوجه شوید روزتان ازدسترفته است و بدون هیچ استراحتی میروید بخوابید تا کل روال روز قبل تکرار شود.
اگر مدام این نکته مانند طنینی در گوشتان تکرار میشود، کمک میکند منظم بمانید و فهرست انجام وظایفی برای خود بنویسید.
چه این لیست را در بخش یادداشتهای موبایل خود بنویسید و چه در دفترچۀ یادداشت کاغذی، کمک میکند وظایف روزانۀ خود را یادداشت کنید، اولویتبندی مناسبی داشته باشید و هرکدام را که انجام دادید، از لیست خط بزنید.
بعضی وقتها، هنگامیکه افکار پراکنده آزارمان میدهند، اگر آنها را روی کاغذ بیاوریم از استرسمان کاسته میشود و شروع خوبی میتواند باشد؛ چراکه دیگر روی کاغذ، جایی برای پروبال دادن به این افکار پیدا نمیکنیم.
داشتن یک لیست انجام وظایف، کمک میکند اهداف منطقی خود را دنبال کنید و به انجام برسانید. زندگی را به خود سخت نگیرید تا ببینید چقدر بهتر میشود به مبارزه با استرس ها پرداخت.
کمالگرا نباشید
همیشه میخواهید همهچیز در بهترین حالت خود باشد و به کم قانع نمیشوید؟ گرچه این اخلاق از شما «ظاهر» خوبی میسازد و تحسین دیگران را به دنبال خواهد داشت، اما میدانید چقدر هم باعث خود تخریبی میشود؟
کمالگرایی منجر به سطوح بالایی از استرس میشود.
درحالیکه میکوشید بیرونقی باشید، درنهایت با وسواسی تنها خواهید ماند که باعث میشود از کوچکترین اشتباهات، ناامید و ناراحت شوید.
حواستان باشد، هیچکس کامل نیست، پس دست از تلاش برای کامل بودن بردارید به مبارزه با استرس ها ادامه دهید.
تلاش کنید که بهترینِ خودتان باشید. بیشازحد خودتان را به باد انتقاد نگیرید و از اشتباهاتتان درس بگیرید. خودتان را از استانداردهای غیرواقعی که برای خودتان به وجود آوردهاید رها کنید. درنهایت شگفتی خواهید دید که چقدر این احساس آزادی مسرتبخش است.
2. برای مبارزه با استرس ها اختلافات را حل کنید
بسیاری از اوقات، استرس به دلیل وجود اختلاف با شریک زندگی، دوست یا همکارتان به وجود میآید. بهترین راه غلبه بر چنین استرسی این است که با آن فرد وارد صحبت شوید و اختلافات را از طریق ارتباط مؤثر حلوفصل کنید.
بسیاری از مردم بهاشتباه از رویارویی با استرس فرار میکنند و با تنشی زندگی میکنند که منجر به ایجاد آن میشود؛ بنابراین، دفعۀ بعد که با شریک زندگیتان مشاجره داشتید، یا با مدیر خود به مشکل برخوردید، بهجای پناه بردن به احساسات منفی، از این فرصت برای صحبت و حل مشکل استفاده کرده و با آنها صحبت کنید.
3. اختیارات را بهطور هوشمندانه واگذار کنید
شما سوپرمن یا هیچ ابرقهرمان تخیلی دیگری نیستید؛ نمیتوانید همزمان همهکاری انجام دهید و همهجا حضورداشته باشید.
هنگامیکه از حجم زیاد کار فرصت سرخاراندن هم ندارید، کاری که باید انجام دهید این است که بهطور اثربخش، بعضی از این وظایف را بر عهدۀ فرد دیگری بگذارید تا خودتان را از استرس نجات دهید و در مبارزه با استرس ها پیروز شوید.
واگذار کردن، یک مهارت است. باید آن کار را ارزیابی کنید، فرد مناسب را انتخاب کنید، توقعاتتان را روشن و بعداً پیگیری کنید.
ممکن است فکر کنید کار بسیار زیادی وجود دارد یا ممکن است با مدیریت میکرو 1 راحتتر باشید، اما از طرفی خیلی حجم کار بالاست، پس چرا از شخص دیگری کمک نگیرید و زندگی را به خود آسانتر نکنید؟
4. در مبارزه با استرس ها نه گفتن را یاد بگیرید
همه میخواهند دیگران دوستشان بدارند، اما وقتیکه ناتوانایی شما در نه گفتن، باعث ایجاد استرس شود، چه اتفاقی میافتد؟
چه رئیستان شما را با کار غیرمنطقی بمباران کند و چه کمیتۀ مدرسۀ کودکتان از شما درخواست داوطلبشدن در یک رویداد را کرده باشد، اگر این حجم کار برای شما بیشازحد زیاد است، هیچ اشکالی ندارد که نه بگویید.
گفتنِ نه از شما یک پدر یا مادر، کارمند یا دوست بد نمیسازد، بلکه باعث میشود بهجای انجام تعهداتی که باعث پشیمانیتان خواهد شد، وقتتان را صرف انجام کارهای مهم و ضروری کنید.
5. از اهمالکاری اجتناب کنید
چند بار برایتان پیشآمده که کار را کنار بگذارید تا جایی که دیگر وقتی برای انجام آن باقی نماند و در لحظات آخر، دچار شوک کوچکی شده باشید؟
اهمالکاری کار سالمی نیست و منجر به استرسی میشود که میشد از همان ابتدا جلوی آن را گرفت. هنگامیکه حجم عظیمی از کار برای انجامدادن دارید، آن را به بخشهای کوچک تقسیم کرده، زمانی محدود تعیین کنید و مطابق با آن کار را پیش ببرید.
حواسپرتیها را از بین ببرید، در صورت لزوم استراحت کنید و در جهت پیداکردن انگیزه، برای خود پاداشی در نظر بگیرید، اما در دور باطل اهمالکاری گیر نیفتید.
6. از زمانی که برای خودتان صرف میکنید، لذت ببرید
اصلاً آخرین باری که خودتان را به یک اسپای آرامشبخش مهمان کردید و با دوستان خود برای خرید بیرون رفتید را یادتان میآید؟
بله مسئولیتهایی هم دارید و اهداف بسیاری هست که باید به آنها برسید؛ اما گاهی اوقات، تمام چیزی که نیاز دارید این است که عقب بکشید، کمی آرامش و استراحت را تجربه کرده و در لحظۀ حال زندگی کنید.
هرقدر هم سرتان شلوغ بود، زمانی را هم برای خودتان باید اختصاص دهید. کارهایی انجام دهید که در مبارزه با استرس ها به شما کمک می¬کند. کارهایی بهسادگی خواندن یک کتاب یا شنیدن یک موسیقی آرامشبخش در پایان یک روز شلوغ.
مهم است که نیرویی تازه بگیرید، زیرا باعث میشود ذهنتان رها شود و زندگی سالم را به ارمغان خواهد آورد؛ بنابراین، هرازگاهی خودتان را لوس کنید؛ چراکه سزاوارش هستید!
7. غذای سالم بخورید
واکنش افراد به استرس متفاوت است. درحالیکه برخی دچار پرخوری عصبی میشوند، ممکن است عدهای دیگر بهجای پرخوری، اشتهایشان را از دست بدهند. در هر دو حالت، این واکنشهای شدید به استرس، شدیداً ناسالماند.
یکی از بهترین راههای مقابله با استرس، خوردن غذای سالم است و پرهیز از تنقلات چاق کننده است. رژیم غذایی متعادلی را رعایت کنید که شامل غذاهایی شود که برای غلبه بر استرس مفید باشند.
بهجای رویآوردن به نوشیدنیهای گازدار، پیتزا و چیزکیک (تنها بهاینعلت که تصور میکنید حالتان را بهتر میکنند)، گزینههای بهتری را بهعنوان تنقلات شادیبخش در نظر بگیرید؛ مانند شکلات تلخ، اوتمیل یا یک برگر ماهی سالامون. با این روش از استرس نجات پیدا میکنید.
8. خواب کافی داشته باشید
ما معمولاً قدر نعمت خواب را نمیدانیم و متوجه نیستیم که استراحت کافی و خواب مناسب در طول شب، چقدر میتواند برای بالابردن توان و کارایی و بهترشدن روحیات ما معجزه کند.
حداقل 7 تا 9 ساعت خواب شبانه بسیار مهم است؛ اما اگر شب مدام از این پهلو به آن پهلو شدیم و از شدت اضطراب و مشغلههای ذهنی خوابمان نبرد چه کنیم؟
قبل از خواب، تکنیکهای آرامشبخش مانند کتابخواندن یا تنفس عمیق را تمرین کنید و سعی کنید هرشب، در یک ساعت مشخص به تختخواب بروید. این تغییرات کوچک کمک میکنند که شبها بهراحتی بخوابید و درنتیجه صبحها بانشاط بیدار شوید.
9. برای مبارزه با استرس ها بهطور مرتب، مراقبه (Meditation) کنید
مراقبه کردن یعنی تمرکز بر لحظۀ حال و درآغوشکشیدن یک ذهن خالی و بیدغدغه. این تکنیک آرامش باعث میشود تمرکز را از اضطراب و نگرانیهایتان بردارید و به صلحی درونی برسید.
مکانی آرام در خانه پیدا کنید و 15 تا 20 دقیقه از روز خود را به مراقبه اختصاص دهید. با تمرین منظم، شاهد تحولی در سطح تمرکز و رویکرد کلیتان در زندگی خواهید بود.
10. یک سرگرمی برای خود دستوپا کنید
همگی ما هنگام بزرگشدن سرگرمیهایی داشتهایم، اما بسیاری از ما هنوز هم همان سرگرمیها را داریم. شاید یکی از دلایلی که شما استرس دارید، این باشد که چنان در کار سخت روزمره گرفتار شدهاید که مجالی برای انجام کارهایی که شادتان میکنند، پیدا نمیکنید.
حال وقتش است که دل به دریا بزنید و برای سرگرمیهای خود، زمان را «ایجاد کنید». پیدا کردن یک سرگرمی راهی بهشدت ضد استرس است و آرامش لازم را برای به دست آوردن سلامت روان به شما خواهد داد؛ بنابراین، آنچه برایتان لذتبخش باشد را کشف کنید و آن را در برنامۀ خود بگنجانید.
11. به یک رواندرمانگر مراجعه کنید
اگر احساس میکنید استرس و اضطراب زیاد درروند زندگی روزمرهتان اختلال ایجاد کرده، با یک رواندرمانگر ملاقاتی ترتیب دهید. هیچ اشکالی ندارد هنگامیکه به کمک نیاز دارید، از دیگران کمک بگیرید.
بهجای گمشدن در غبار افکار خود، با رواندرمانگرانی صحبت کنید که بتوانند راهنماییتان کنند. آنها میتوانند به شما کمک کنند تا ریشۀ مشکل خود را پیدا کنید و برای مبارزه با استرس ها و رویارویی با احساساتتان، به شما مشاوره بدهند.
12. به تعطیلات بروید
تعطیلات و مسافرت، حکم جلسات رواندرمانی را دارند. تنها تغییری در محیط، دیدن جایی جدید و فاصله گرفتن از کار و تمام وظایف روزانه میتواند به شما کمک کند که استرس را از بین ببرید و به افکارتان سروسامان دهید.
تعطیلات، وقت بسیار خوبی برای همۀ افراد خانواده است که به دیدن مکانی جدید بروند و در کنار هم وقت بگذرانند و از حضور هم لذت ببرند. خواه یک آخر هفته خارج از شهر باشد و خواه یک مسافرت جادهای، مسافرت خانوادگی همیشه یک ایدۀ فوقالعاده است.
13. با خودتان مهربان باشید
آخرین (اما نه کماهمیتترین) نکته، این است که با خودتان مهربان باشید. هنگامیکه غرق در استرس میشویم، بهراحتی عصبانیت خود را سر اطرافیانمان و مهمتر از همه، سر خودمان خالی میکنیم.
ما شتاب میکنیم که خودمان را بابت تحقق نیافتن انتظارات سرزنش کنیم؛ اما واقعیت این است که هیچیک از این رفتارهای بیزارانه از خود، باعث نمیشود اوضاع برایمان بهتر شود.
باید صبور باشید، عشق به خویشتن را یاد بگیرید و خودتان را جوری دلداری دهید که بتوانید وظایفتان را به شکلی بهتر و مثبتتر انجام دهید.
سخن آخر
بله زندگی گاهی میتواند بسیار استرسزا باشد و به نظر برسد هرگز مسئولیتهایتان تمام نخواهند شد؛ اما اینکه چگونه با آن برخورد کنید، بستگی به نگرش و دیدگاه شما دارد.
دو راه وجود دارد: یا تسلیم استرس شوید و اجازه دهید زندگی را از چنگ شما بقاپد، یا اینکه مسئولیت امور را بر عهده بگیرید و زندگی شادتر و سالمتری داشته باشید. شما کدامیک را انتخاب میکنید؟ لطفاً دیدگاهتان را با کاربران ایران مدی به اشتراک بگذارید.