رهبر خوب از دید هر کسی بهصورت متفاوتی تعریف میشود اما تعریف رهبری از نظر جان سی ماکسول (John C Maxwell) به اینگونه است، «رهبر کسی است که راه را میشناسد، به آن راه میرود و آن را نشان میدهد». صرفنظر از اینکه شما رهبر را چگونه توصیف میکنید، میتوان گفت که خانم یا آقای رهبر، بین شکست و موفقیت تفاوت ایجاد میکند. رهبر خوب آیندهنگری دارد و میداند چگونه ایدههای خودش را به داستان موفقیت در دنیای واقعی تبدیل کند. در این مقاله، ایران مدیر نگاهی عمیق به برخی از خصوصیات مهمّ رهبری دارد که رهبران شایسته را از رهبران ناشایسته متمایز میکند.
1. صداقت و راستی رهبر خوب
دوایت. دی. آیزن هاور (Dwight. D. Eisenhower)، سی و چهارمین رئیسجمهور ایالاتمتحده، گفته است: «عالیترین خصوصیات رهبر، بدون شک صداقت و راستی است. بدون صداقت و راستی هیچ نوع موفقیتی در عمل ممکن نیست. فرقی نمیکند چه در گروهی از یک جمعیت باشد، چه در زمین فوتبال و چه در ارتش یا محل کار باشد». صداقت و راستی دو خصوصیت مهمی هستند که رهبران شایسته از آن برخوردارند. چگونه میتوانید انتظار داشته باشید، پیروانتان صادق باشند درحالیکه خودتان این خصوصیت را نداشته باشید؟ یک رهبر زمانی موفق میشود که به ارزشها و باورهای اصلی خویش پایبند باشد و بدون اخلاق این امر امکانپذیر نخواهد بود.
2. اعتمادبهنفس
برای اینکه یک رهبر تأثیرگذار باشید باید اعتماد به نفس کافی داشته باشید تا دیگران را متقاعد کنید که از دستورات شما پیروی کنند. اگر درمورد تصمیمات و خصوصیات خودتان مطمئن نباشید، پیروانتان هرگز از شما پیروی نخواهند کرد. در جایگاه یک رهبر باید با اعتمادبهنفس ظاهر شوید، کمی غرور و قاطعیت داشته باشید تا در بین پیروانتان احترام کسب کنید. این بدان معنا نیست که شما باید اعتمادبهنفس بیشازحدی داشته باشید، اما حداقل باید اعتمادبهنفس لازم را داشته باشید تا مطمئن شوید که پیروانتان بهعنوان یک رهبر به شما اعتماد دارند.
3. الهامبخش بودن برای دیگران
احتمالاً سختترین کار برای یک رهبر، متقاعد کردن دیگران به پیروی است. اگر فقط با ذکر یک مثال خوب پیروان خودتان را ترغیب کنید این امر میتواند امکانپذیر باشد. وقتی روند امور سخت میشود، آنها به شما رجوع میکنند و میفهمند که چگونه به اوضاع واکنش نشان میدهید. اگر اوضاع را بهخوبی مدیریت کنید، آنها از شما پیروی میکنند. بهعنوان یک رهبر باید مثبت فکر کنید و این رویکرد مثبت باید در اعمال و رفتار شما قابلمشاهده باشد. در شرایط بحرانی و تحتفشار، آرام باشید و سطح انگیزه را بالا نگهدارید. چنانکه جان کوئینسی آدامز (John Quincy Adams) میگوید: «اگر اعمال و رفتار شما الهامبخش دیگران در رویا پردازی بیشتر، یادگیری بیشتر، عمل بیشتر و شایستگی بیشتر باشد، شما یک رهبر خوب هستید». اگر در الهامبخش بودن برای پیروان خودتان موفق باشید، بهراحتی میتوانید بر چالشهای فعلی و آینده غلبه کنید.
4. تعهد و تعصب
گروههایتان به شما رجوع میکنند و اگر میخواهید همهچیز به آنها بدهید، باید نسبت به آن تعصب نیز داشته باشید. وقتی همگروهیهای شما ببینند که دستان شما هم خاکآلود میشود، آنها بهترین عکس خودشان را نیز به شما تقدیم میکنند. همچنین به شما کمک میکنند تا در بین پیروان خودتان احترام کسب کنید و انرژی تازهای را به اعضای گروه خودتان بدهید که به آنها کمک میکند عملکرد بهتری داشته باشند. اگر آنها احساس کنند که شما کاملاً متعهد نیستید و یا تعصب ندارید، این امر برای رهبر خوب وظیفهای دشوار خواهد بود که برای رسیدن به هدف به پیروان خودش انگیزه دهد.
5. مهارت ارتباطی خوب
تا زمانی که چشماندازهای خودتان را آشکارا با گروه خودتان در میان بگذارید و راهکارهای رسیدن به هدف را برای آنها بگویید، دستیابی به نتایج موردنظر برای شما خیلی مشکل خواهد بود. بهعبارتدیگر، اگر نتوانید پیام خودتان را بهطور مؤثر به گروه خودتان منتقل کنید، هرگز نمیتوانید رهبر شایستهای باشید. اشخاصی میتوانند رهبر شایستهای باشند که بهتر ارتباط برقرار میکنند. کلمات این قدرت را دارند که به افراد انگیزه دهند و موجب شوند آنها اقدامات غیرقابلتصوری را انجام دهند. اگر کلمات را بهطور مؤثر به کار ببرید، میتوانید به نتایج بهتری نیز دستیابید.
6. توانایی تصمیمگیری رهبر خوب
علاوه بر آیندهنگری، رهبر باید توانایی تصمیمگیری درست در زمان مناسب را داشته باشد. تصمیماتی که رهبران اتخاذ میکنند، تأثیر عمیقی بر تودههای مردمی دارد. یک رهبر خوب باید قبل از تصمیمگیری به مدت طولانی و سخت فکر کند، اما پس از تصمیمگیری روی تصیمم خودش بایستد. بااینکه بیشتر رهبران خودشان تصمیم میگیرند، اما اکیدا توصیه میشود که شما قبل از تصمیمگیری با ذینفعان اصلی مشورت کنید. از این گذشته، آنها کسانی هستند که از تصمیمات شما سود یا زیان میبرند.
7. مسئولیتپذیری رهبر خوب
موقع مسئولیتپذیری باید رویکردی را دنبال کنید که آرنولد اچ. گلاسو (Arnold H Glasow) توصیه کرده است. وقتی او میگوید: «یک رهبر خوب کمی بیشتر از حقش سرزنش میشود و کمی کمتر از حق خودش اعتبار کسب میکند»، مطمئن باشید که هرکدام از پیروان شما نسبت به کاری که انجام میدهند احساس مسئولیتپذیری میکنند. اگر مسئولیتپذیری خوبی داشتند، آنها را تحسین کنید و اگر مخالفت کردند، آنها را وادار کنید متوجه اشتباهات خودشان بشوند و با همدیگر در راستای پیشرفت و توسعه تلاش کنند. مسئولیتپذیر بودن آنها در قبال اعمال خودشان باعث ایجاد احساس مسئولیت در بین پیروان شما میشود و در رابطه با کسبوکار جدیتر خواهند بود.
8. واگذاری و توانمندسازی
درست است، شما نمیتوانید همه کارها را انجام دهید. برای یک رهبر خوب مهم است که با سپردن باقی امور به دیگران توجه خود را بر مسئولیتهای اصلی متمرکز کند. منظورم این است که بدین طریق پیروان خودتان را توانمند کنید و کارها را به آنها بسپارید. اگر شما به مدیریت جزئی پیروان خودتان مشغول شوید عدم اعتماد به وجود میآید و مهمتر از همه، قادر نخواهید بود توجه خودتان را چنانکه باید بر مسائل مهم متمرکز کنید. کارها را به پیروان خودتان بسپارید و ببینید چگونه عمل میکنند. برای آنها تمام منابع و حمایتهای لازم را برای رسیدن به هدف فراهم کنید و به آنان فرصت دهید تا این مسئولیتپذیری را تجربه کنند.
9. خلاقیت و نوآوری
چه چیزی رهبر را از پیرو متمایز میکند؟ استیو جابز (Steve Jobs)، بزرگترین دانشمند زمان ما به این سؤال اینطور پاسخ میدهد: «نوآوری وجه تمایز بین رهبر و پیرو است». برای پیشی گرفتن در دنیای پرشتاب امروز، رهبر خوب باید هم خلاق باشد و هم مبتکر. تفکر خلاق و نوآوری مداوم همان چیزی است که شما و تیم شما را از بقیه متمایز میکند. متفاوت فکر کنید تا ایدههای منحصربهفردی داشته باشید و آن ایدهها و اهداف را به واقعیت تبدیل کنید.
10. همدلی
آخرین مورد ولی قطعا نه کماهمیتترین مورد، همدلی است. رهبر باید با پیروان خودش همدلی داشته باشد. متأسفانه، بیشتر رهبران به شیوهی دیکتاتوری عمل میکنند و از همدلی کاملاً غافل میشوند. به همین دلیل، نمیتوانند ارتباط نزدیکی با پیروان خودشان برقرار کنند. درک مشکلات پیروان خودتان و احساس درد آنها اولین گام در رهبری مؤثر است. حتی این کار هم کافی نیست، بلکه باید سخت تلاش کنید و راهحل مناسبی را برای حل مشکلات آنان ارائه کنید.
سخن آخر
برای اینکه رهبر شایستهای باشید، باید تمام این خصوصیات را داشته باشید، اما اگر برخی از این خصوصیات را نداشته باشید، ممکن است به خاطر جلبتوجه در دنیای رهبری بیشتر تلاش کنید. باید نمونه خوبی برای دیگران ارائه کنید تا از شما پیروی کنند. اینجاست که تعهد، تعصب، همدلی، صداقت و راستی شما کارساز میشود. مهارتهای ارتباطی خوب و تواناییهای تصمیمگیری نیز در موفقیت و شکست یک رهبر نقش اساسی دارند. درنهایت، نوآوری و تفکر خلاق و همچنین آیندهنگری خصوصیات مهمی هستند که باعث میشوند یک رهبر از سایرین متمایز شود.
به نظر شما یک رهبر خوب علاوهبر ویژگیهای بیان شده در این مقاله، چه ویژگیهای دیگری باید داشته باشد؟ لطفاً نظرات خود را با کاربران ایران مدیر به اشتراک بگذارید.
منبع:
بسیار مفید و کاربردی بود.سپاس از زحماتتون…